Գառնիից դեպի հյուսիս-արևելք 7 կմ հեռավորության վրա, Ազատ գետի կիրճով դեպի վեր գտնվում է Գեղարդի վանական համալիրը, որը հայտնի է իր լեռնային ճարտարապետությամբ։ Վանական համալիրը գտնվում է ուղղաձիգ ժայռերի լանջին, որոնք մխրճվում են երկնքի կապույտի մեջ։
Գեղարդի հիմնադրման ժամանակաշրջանը ստույգ հայտնի չէ։ Ենթադրվում է, որ 4-րդ դարի սկզբում հիմնվել է «Քարանձավների վանք»՝ Այրիվանքը։ Համաձայն լեգենդների՝ վանքի հիմնադրումը Հայաստանի առաջին կաթողիկոս Սուրբ Գրիգոր Լուսավորչին է վերագրվում։ Նույն լեգենդները հայտնում են, որ վանականները մոտակա քարանձավներում էին ապրում՝ օգտագործելով դրանք, որպես մեկուսարաններ։&nbsp;
Ենթադրություններ կան, որ այդ քարանձավներից մեկում իր համեստ կյանքն է անցկացրել նաև Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը՝ Հայաստանում քրիստոնեության հիմնադիրը։
Վանքի ավելի ուշ անվանումը՝ Գեղարդ, վանական լեգենդներում կապում են այնտեղ պահված այն նիզակի հետ, որով, ըստ ավանդության, խոցեց խաչված Քրիստոսին նրան հսկող հռոմեական լեգիոներներից մեկը ։ Այն նիզակի ծայրը՝ շեղանկյունաձև թիթեղը, պահպանվում է առաջնորդանիստ Էջմիածնի մայր եկեղեցու գանձարան-թանգարանում։
920-ականների երկրորդ կեսին վանականների մոտ բարդ ժամանակներ սկվեցին, Վանքի ապագան վտանգված էր։ Արաբական զորքերը Նասրա զորապետի հրամանով թալանեցին և ավիրեցին վանքը։ Զգուշությամբ և հոգատարությամբ վանքը վերականգնվեց և պաշտպանիչ պատերով շրջապատվեց, որոնք կանգուն են մինչ այժմ։ Սակայն բազմաթիվ հին ձեռագրեր կորսվեցին։&nbsp;
Այժմ բերդի հզոր պատերի հետևում համեստ և վեհ թաքնվել են Կաթողիկե՝ գլխավոր եկեղեցին, երկու ժայռափոր եկեղեցիներ՝ Ավազանն ու Սուրբ Աստվածածինը, իշխանների դամբարանը, տնտեսական և բնակելի սենյակները, մեկուսարանները, հացատունը և զուլալ ջրով սուրբ աղբյուրը։ Իսկ 12-րդ դարի Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին, որը ամենահինն է ու կիսավիմափոր շինություն է, վանքի դարպասներից դուրս է գտնվում։
Հայ պատմաբանների ժամանակագրությունները պատմում են Այրիվանքի-Գեղարդի վսեմ տաճարների, վանականների հարմարավետ բնակավայրերի և բազմաթիվ տնտեսական շինությունների մասին։ Վանականները այստեղ ուշացած ճամփորդներին, ովքեր խուսափում էին մթնելուց հետո Գառնու կիրճով անցնել, օթևան և սնունդ էին տրամադրում։&nbsp;
Գեղարդի ներկայիս ճարտարապետական անսամբլը 12-13րդ. դդ․ է վերաբերում։
Վանքի ամբողջականությունը ոչ միայն արաբական զորքերն են վտանգել։ Գեղարդը տեսել է մոնղոլների և թաթարների կոտորածները։ Այդ սուրբ պատերը բազմաթիվ երկրաշարժերի են դիմացել։&nbsp;
Շատ տարիներ անց Գեղարդը վերականգնվել է և հայ կաթողիկոսների համար որպես ամառային նստավայր է ծառայել։&nbsp;
Գեղարդի վանքը և Ազատ գետի վերին հովիտը դարձան Հայաստանի առաջին տարածքները, որոնք ստացան հատուկ պաշտպանության կարգավիճակ։ 2000 թվականից այդ հուշարձանները ՅՈՒՆԵՍԿՕ-յի համաշխարհային ժառանգության ցուցակի մեջ են ներառված։

Գեղարդ

Գառնիից դեպի հյուսիս-արևելք 7 կմ հեռավորության վրա, Ազատ գետի կիրճով դեպի վեր գտնվում է Գեղարդի վանական համալիրը, որը հայտնի է իր լեռնային ճարտարապետությամբ։ Վանական համալիրը գտնվում է ուղղաձիգ ժայռերի լանջին, որոնք մխրճվում են երկնքի կապույտի մեջ։

Գեղարդ

Ինչու ենք մենք սիրում Գեղարդ

Տուր և տոմսեր

Bustourma-ն խորհուրդ է տալիս